چکیده:
نقاشی معاصر ایران به دوره ای اطلاق می شود که از دهه ۱۳۲۰ آغاز شده است و تا کنون ادامه دارد. در این رساله چهار تن از نقاشان که فعالیت خود را از دهه های آغازین این دوران شروع کردند، مورد بررسی قرار خواهند گرفت؛ حسین کاظمی، منوچهر یکتایی، ابوالقاسم سعیدی و سهراب سپهری.
این نقاشان به طور عمده طبیعت را وسیلة بیان کار خود قرار داده اند. انتخاب این نقاشان بر این دیدگاه استوار است که هر یک از آن ها از زاویه ای خاص و نگاهی شخصی به یک موضوع مشترک نگاه می کنند. تمامی آن ها از فرهنگ ایرانی سر بر می آورند و به دوره ای مشترک تعلق دارند، هر چند تحت تأثیر فضاهای مختلف، تأثّرات متفاوتی در آثار آن ها آشکار می شود. در این رساله سعی می شود تا با تأمل در مفهوم طبیعت و خوانش دوره کوتاهی از نقاشی معاصر ایران، سرانجام به طور جداگانه، با تأمل بر آثار هر نقاش به دنیای درونی او نزدیک شویم. در این سفر نگارنده سعی می کند با همدلی با خالق اثر به عمیق ترین لایه های تخیل او نزدیک شود. پایه چنین تحلیلی بر نقد تخیلی استوار است. بر این اساس وحدت و بقای خیالپردازی در توشه گیری از عناصر چهارگانه وجود؛ آب، باد، خاک و آتش به انسجام می رسد. در غیر این صورت پایه های تخیل سست است و اثر هنری اصیل در حد بازی های فرمی و تصویری تنزّل خواهد کرد. این که تأثیرات بیرونی تا چه حد به این دنیای درونی هنرمند راه می یابند و او چگونه در رسیدن به خلقت وجودی ناب اثر با عنصر خلق آن اثر یگانه می شود مورد تحلیل قرار خواهد گرفت.
فهرست مطالب:
چکیده
مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………….۱
فصل اول؛ طبیعت و نقاشان منظره پرداز
- انسان شرقی و غربی در مواجهه با طبیعت …………………………………………………………..۴
- ویژگی های منظره پردازی ایرانی و اروپایی ………………………………………………………۷
فصل دوم؛ نقاشی معاصر ایران
- تفکر و نقاشی معاصر ایران ……………………………………………………………………………۱۸
- تحولات فرهنگی هنری دهه۴۰-۲۰ …………………………………………………………………۲۰
فصل سوم؛ حسین کاظمی
- در باره حسین کاظمی …………………………………………………………………………………..۲۷
- نقدهای منتشر شده ……………………………………………………………………………………….۳۰
- تحلیل آثار ………………………………………………………………………………………………… ۳۳
فصل چهارم؛ منوچهر یکتایی
- درباره منوچهر یکتایی ………………………………………………………………………………….۵۱
- نقدهای منتشر شده ……………………………………………………………………………………….۵۶
- تحلیل آثار ………………………………………………………………………………………………….۶۱
فصل پنجم؛ ابوالقاسم سعیدی
- درباره ابوالقاسم سعیدی ………………………………………………………………………………۷۶
- نقدهای منتشر شده ……………………………………………………………………………………..۸۰
- تحلیل آثار ………………………………………………………………………………………………..۸۲
فصل ششم؛ سهراب سپهری
- درباره سهراب سپهری …………………………………………………………………………………۹۸
- نقدهای منتشر شده ……………………………………………………………………………………۱۰۱
- تحلیل آثار ………………………………………………………………………………………………۱۰۴
فصل هفتم: نتیجه گیری
- نتیجه گیری ……………………………………………………………………………………………..۱۲۳
- فهرست منابع ……………………………………………………………………………………………۱۲۷
Abstract -
فهرست منابع :
- آشوری، داریوش، پیامی در راه(نظری به شعر و نقاشی سهراب سپهری)، چاپ اول، انتشارات طهوری، تهران، ۱۳۶۶
- الیاده، میرچا، اسطوره- رویا- راز، ترجمه
- الیاده، میرچا، رساله در تاریخ ادیان، ترجمه جلال ستاری، چاپ سوم، انتشارات سروش، ۱۳۸۵
- پاکباز، روئین، به باغ همسفران، چاپ اول، نشر نظر، تهران، ۱۳۷۹
- جهانبگلو، رامین، ایران و مدرنیته(گفتگوهای رامین جهانبگلو)، چاپ دوم، نشر گفتار، تابستان ۱۳۸۰
- سپهری، سهراب، اتاق آبی به همراه دو نوشته دیگر، انتشارات سروش، تهران، ۱۳۷۰
- ستاری، جلال، در مقدمه کتاب؛ روانکاوی آتش، نوشته گاستون باشلار، ترجمه جلال ستاری، چاپ دوم، انتشارات توس، تهران، ۱۳۷۸
